Vrijdag 30 september 2005

Mijn blind date was en is geen arrogant mens. Het is een integer mens met een waarachtig hart. Een zoon waar een moeder trots op kan zijn. Het lag niet aan hem. Dus lag het aan mij.
Dat heeft hij nooit gezegd, nooit gesuggereerd, nooit uitgestraald. Het ligt aan mij. En dat is een beetje het probleem van mijn leven: Het ligt altijd aan mij. Ik doe dus iets niet goed. Dat is niet zo, zo voel ik het. Doorgeschoten in mijn verantwoordelijkheidsbesef.
Ik weet vanaf de uren voor mijn geboorte tot aan deze seconde exact hoe het komt, dat gevoel dat het aan mij ligt en toch kom ik er niet vanaf. Ik schiet er niet doorheen, ik krijg het niet weg geaffirmeerd, uit mijn systeem gemediteerd, van de bank geanalyseerd enzovoort, enzovoort. Ik doe dus iets niet goed. Het is een vicieuze cirkel, het ligt aan mij. Altijd weer.
Stel, mijn man gaat vreemd, komt dat door:
a) Míjn flits van intuïtie daaromtrent die een negatieve gedachte, en dus een self-fulfilling prophecy, is geworden.
b) De verborgen loyaliteit die ík naar mijn moeder heb en dat ík geen andere manier kan bedenken om te laten zien dat ík van haar houd dan in haar voetsporen te treden.
c) Het feit dat ík niet genoeg van mijzelf houd en het dus voor een ander onmogelijk is om van mij te houden.
d) …
Het alfabet heeft niet genoeg letters om alle oorzaken, die dus bij mij liggen, af te lopen. Om uiteindelijk tot de conclusie te komen dat zelfs dit ‘het ligt aan mij besef’ misschien niet waarachtig is, omdat het vanuit die optiek eenvoudig is om niet (lang) kwaad te zijn op iemand anders. Want al die mogelijkheden kun je ook op een ander loslaten en daarom zien dat hij niet anders kon handelen dan hij kon handelen, en terwijl ík dat wist of weet, toch niet heb kunnen voorkomen dat. Maar belangrijker nog, wellicht zit ik toch stiekem vol haat en woede over zijn vreemdgaan en vind ik dat geen schone emoties om te hebben, dus heb ík die toegedekt met het ‘het ligt aan mij gevoel,’ dat tenminste impliceert dat ik begrijpend en meedogend ben. Er is geen ontkomen aan, hoe het ook zij, het ligt aan mij.
De juiste formulering vinden is niet eenvoudig. Bovendien heeft groen voor mij een andere betekenis dan voor jou. Ik denk bij groen misschien aan grasgroen, jij denkt bij groen misschien aan… Ik kan het niet eens bedenken.
Woorden hebben een lading voor diegene die ze hoort of leest die vaak niet dezelfde lading is als van diegene die ze gezegd of geschreven heeft. Scarlet krijgt de kriebels van ‘het komt wel goed.’ Terwijl dat natuurlijk gewoon een opmerking uit een goed hart is. ‘Hoop dat je het een leuke etc.’ is geen kwalijke opmerking. Het is wellicht wat onzeker, maar lief bedoeld.
Ik heb vele mannen gekend die iets hoopten. Ze hoopten dat ik begreep dat, ze hoopten dat ik ze kon vergeven, ze hoopten dat dit onze vriendschap niet zou verpesten, ze hoopten dat ik niet gestopt was met zangles vanwege hun. ‘Hoop dat’ staat voor mij zo langzamerhand synoniem aan: eigenlijk interesseert het mij geen fuck. Want al dit soort hopen impliceert dat er een handeling zal volgen van bijvoorbeeld uit zoeken of ik het begrepen had, je best doen iets goed te maken, of op zijn minst contact onderhouden want je wilt mijn vriendschap toch niet kwijt. Ik wacht nog steeds.
Woorden, ook die uit een goed hart, kunnen vervormd binnenkomen. Dat heeft alles te maken met hoe vaak en onder welke omstandigheden je ze bent tegengekomen.
Mijn oudste jongen nadert de zeven, het moment waarop het luik gaat sluiten, de verbinding met boven gaat dicht. Dit is nodig want hierdoor komt hij in zijn verstand. Dat is al goed te merken aan hem. Hij, die al zo lang een vocabulaire heeft waar menig volwassene nog wat van kan leren, hij die vanaf dertien maanden is gaan praten in prachtige volzinnen en altijd, maar dan ook altijd, de juiste woorden heeft gebruikt voor hetgeen hij wilde zeggen. Nu vraagt hij bij bijna elk woord: ‘wat betekent dat?’ Waarop zijn broertje van vijf, die nog wel puur spreekt vanuit zijn gevoel - en net zo goed overigens - zegt: ‘Dat weet je toch wel.’ En die legt het dan vervolgens even uit. Maar mijn oudste jongen wil het van mij horen.
Een woord uitleggen zonder je eigen gevoel, trachten iets ‘schoon’ over te brengen is zeer moeilijk. Veel woorden hebben nu eenmaal een lading gekregen die voorbij de betekenis gaat. ‘Helling’ is zo lastig nog niet, ‘afvoeren’ heeft al weer een context nodig, ‘sexy’ betreft een persoonlijk gevoel.
Nu vind ik ‘sexy’ een leuk en spannend woord. Ik vind ‘sexy’ ook een leuk en spannend woord, want best uitdagend omdat het niet eenvoudig is, om uit te leggen aan een jongen van zes en een half en een kwart. Ik denk dat ik de betekenis van ‘sexy’ wel juist over krijg. Iemand van de zwarte kousen, vind ‘sexy’ wellicht een afschuwelijk en ordinair woord om uit te leggen aan een kind van zes en half en een kwart. Maar ook in die gezinnen stellen kinderen vragen. Die ouders denken ook dat ze de betekenis van ‘sexy’ juist overkrijgen en vanuit hun optiek gezien is dat ook zo (vergeef mij even dit gemakkelijke vooroordeel om iets te duiden).
Vanuit de ‘het interesseert mij geen fuck optiek’ gezien, waarvan de oorzaak dus bij mij ligt dat ik dat zo lees, kwam ik weer uit bij: ík doe iets niet goed. En inderdaad, ‘ik haalde mijzelf naar beneden,’ zo mailde hij vervolgens. Dat was olie op mijn vuur. Maar dat ligt niet aan hem, nogmaals, en dus aan wie ligt het dan?
Ik wil er zo graag vanaf, van dat gevoel, ik krijg het niet voor elkaar. Wat ik ook doe, wat ik ook probeer. Kortom: Ik doe dus iets niet goed, het ligt aan mij.
Mooiste moment van de dag: Mijn blind date belde mij op. Niet om zichzelf te verdedigen of om iets goed te praten maar omdat het hem wél interesseert. Hij heeft ‘hopen dat’ weer de juiste betekenis gegeven. Daar ben ik blij om want ‘hoop’ is een mooi woord. Niet dat ik er minder verdrietig van werd, van dat gesprek, maar nogmaals, voor alle duidelijkheid: DAT LAG NIET AAN HEM. Het ligt aan mij. Knappe vent, die dat uit mijn hoofd gepraat krijgt. Mijn ontmoeting met hem heeft trouwens veel weg van een bouquetreeksbegin: misverstand op misverstand. Nou, Nicoline, sla je nu niet een beetje door in je herstelde hoop? Een bouquetreeksman is lang, atletisch gebouwd en heeft altijd heel veel haar op het hoofd. Was de omschrijving van je blind date niet: kaal, postuur portier? Niet de man van mijn leven, wel een waardevolle ontmoeting.